Làng Đinh Lâu, thuộc quận Tào, thành phố Hà Trạch, tỉnh Sơn Đông là một trong những địa phương nghèo nhất ở Trung Quốc trong thập niên 90. Gần như tất cả đều sống nhờ nghề nông, chỉ có một vài gia đình làm nghề may trang phục cho các rạp chiếu phim và đoàn kịch. Lớp thanh niên thì vừa trưởng thành là bỏ làng đi xa làm việc, những người ở lại lúc nào cũng lo lắng kế sinh nhai.
"Năm 1998, tôi từng vay 50 nhân dân tệ (khoảng 170.000 đồng) để trả tiền học phí đầu năm cho con nhưng mãi 2 năm sau mới có đủ tiền trả. Đó là quãng thời gian khó khăn nhất", Nhậm Khánh Sinh, một người dân sống trong làng chia sẻ. Thời điểm đó, một ngày ông chỉ có thể kiếm được 11 nhân dân tệ (khoảng 37.000 đồng) nhờ việc may quần áo.
Mọi việc chỉ bắt đầu thay đổi vào năm 2009, khi ông cùng vợ là Chu Ái Hoa đạp xe lên quận để tham dự một lễ hội mùa xuân, nơi có thể giúp bán được nhiều quần áo biểu diễn hơn. Tại đó, một người bạn nói với ông rằng đang kiếm được tiền nhờ mở cửa hàng trên trang thương mại điện tử Taobao và rủ ông tham gia. Lúc đầu, Khánh Sinh từ chối. Cách đó không lâu, vợ ông đã bị một công ty bán hàng đa cấp lừa mất số tiền lớn. Ông cho rằng Taobao có thể là một mô hình tương tự. Tuy nhiên, cặp đôi này cuối cùng đã quyết định thử.
Nhậm Khánh Sinh và cửa hàng trang phục biểu diễn của mình. |
Vào cuối năm đó, vợ chồng ông vay được 1.400 nhân dân tệ (khoảng 4,7 triệu đồng) từ gia đình và bạn bè, để mua một chiếc máy vi tính. Đây cũng là chiếc máy tính đầu tiên xuất hiện trong ngôi làng này. Cửa hàng trên Taobao được mở sau đó, nhưng việc kinh doanh khởi đầu khá ảm đạm. Cho tới một đêm tháng 3/2010, hàng loạt tiếng "bíp" vang lên dồn dập trên hệ thống, khi nhiều khách hàng tìm thấy và liên hệ.
Đơn đặt hàng đầu tiên đến từ Quảng Đông, gồm 36 bộ quần áo biểu diễn, đã giúp Khánh Sinh kiếm được 600 nhân dân tệ (khoảng 2 triệu đồng). Doanh thu tăng lên theo từng ngày trong tuần, khiến ông phải đến ngân hàng để kiểm tra thẻ liên tục. Tuy nhiên, các khó khăn bắt đầu xuất hiện. Không có công ty chuyển phát nhanh, mỗi ngày ông phải đạp xe gần một tiếng để xuống thị trấn giao hàng. Việc sử dụng máy tính cũng phức tạp, bởi ông không biết cách lập bản đồ hay viết văn bản trên trang.
Năm 2010, hai vợ chồng Khánh Sinh kiếm được 7.000 nhân dân tệ, tương đương với thu nhập của hai năm. Ông cũng buộc phải bỏ một số đơn hàng lớn của các trường đại học, do không đủ khả năng đảm nhận. Học theo ông, nhiều người khác trong làng cũng mở gian hàng trực tuyến. Tuy nhiên do chỉ có khoảng bốn nhà may, năng lực sản xuất luôn ít hơn so với nhu cầu, đặc biệt trong các dịp lễ hội.
Một năm sau, Khánh Sinh quyết định vay tiền để mua thêm máy móc thiết bị và các loại vải. Vợ ông tự mò mẫm học thiết kế, cắt may, tuyển dụng thêm nhân công. Cả hai cũng tích cực tham gia các cuộc triển lãm nghệ thuật và theo dõi thị trường thời trang để bắt kịp các xu hướng cũng như phong cách thiết kế mới.
Nhưng những rắc rối mới cũng xuất hiện. Nhiều người mua nói rằng trang phục của ông cung cấp là hàng không có thương hiệu. Điều này khiến Khánh Sinh rất khó chịu. "Không có công ty, không có thương hiệu, nhưng chúng không phải là đồ kém chất lượng", ông nói. Trong cơn tức giận, ông thành lập công ty TNHH của riêng mình, sau đó đăng ký một thương hiệu thời trang riêng.
Chia sẻ với Sina, ông tiết lộ rằng chi phí làm một bộ trang phục cho trẻ em khoảng 30 nhân dân tệ, giá bán buôn có thể lên đến 35 nhân dân tệ còn giá bán trên các trang thương mại điện tử là khoảng 50 nhân dân tệ. Vào mùa cao điểm, vợ chồng ông phải dậy lúc 4 hoặc 5 giờ sáng và chỉ đi ngủ lúc một, hai giờ sáng.
Năm 2016, doanh thu của công ty đạt hơn 8 triệu nhân dân tệ (khoảng 26,7 tỷ đồng) với lợi nhuận ròng hơn một triệu nhân dân tệ (khoảng 3,3 tỷ đồng). Sản phẩm được xuất khẩu tới hơn 10 quốc gia trên thế giới. Số lượng nhân công lên tới con số hàng trăm người.
Đi lên cùng với sự thành công của Khánh Sinh là cả ngôi làng nghèo đói. "Những người trẻ tuổi rất tò mò. Tầng lớp trung niên và người cao tuổi nghĩ rằng điều này là không thể", ông chia sẻ. Mọi người bắt đầu tìm đến hỏi về kinh nghiệm kinh doanh trên mạng Internet.
Cuối năm 2010, cả làng đã có 14 cửa hàng trên Taobao chuyên buôn bán trang phục. Năm 2011, con số này đã tăng lên hơn 100. Một nhà máy quy mô lớn cũng bắt đầu được xây dựng. Thị trấn gần đó cũng dần xuất hiện các doanh nghiệp hậu cần, phục vụ nguyên liệu và hỗ trợ vận chuyển cho ngôi làng. Nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp đại học đã quay trở về làng làm việc, trở thành những nhà quản lý.
Nhậm An Oánh bỏ học đại học để về phụ gia đình kinh doanh quần áo. |
Lý Kim, từng làm việc trong một nhà máy sản xuất giày Thượng Hải, đã trở về làng năm 2013 để kinh doanh thương mại điện tử. Giờ anh có thu nhập vài trăm nghìn nhân dân tệ mỗi tháng, gấp nhiều lần so với công việc trước.
Nhậm An Oánh, 28 tuổi, từng thi đỗ đại học nhưng sau đó đã bỏ dở giữa chừng để về phụ giúp gia đình bán quần áo. "Nghề nghiệp của tôi sau này cũng không tốt bằng việc kinh doanh cửa hàng trực tuyến. Ít nhất là bây giờ, tôi không hối hận về quyết định này", cô giải thích lý do. Ngoài quản lý, An Oánh cũng tham gia vào khâu thiết kế. Doanh thu bán hàng mỗi năm của gia đình cô đã vượt quá con số 10 triệu nhân dân tệ (khoảng 33 tỷ đồng).
Những người già cũng không chịu thua kém thanh niên. Nhậm Khánh Vĩnh, 60 tuổi, từng quản lý một siêu thị nhỏ và kiếm được hơn 20.000 nhân dân tệ (66 triệu đồng) mỗi năm. Sau khi tự học thêm về máy tính, ông mở gian hàng trên mạng để giúp xưởng may mặc của con trai mình. Giờ mỗi năm ông giúp kiếm về hơn 100.000 nhân dân tệ (khoảng 334 triệu đồng).
Hiện có 280 gian hàng trực tuyến trên tổng số 326 hộ gia đình trong làng. 30 nhà máy có doanh thu hơn một triệu nhân dân tệ (3,3 tỷ đồng) và 7 nhà máy có doanh thu trên 5 triệu nhân dân tệ (16,7 tỷ đồng) mỗi năm.
Ngoài các trang phục truyền thống, dân làng cũng bắt đầu sản xuất và bán các trang phục cho lễ hội nước ngoài như Halloween và Giáng sinh. Việc giao tiếp với khách hàng nước ngoài giờ cũng dễ dàng hơn nhờ có các công cụ dịch tự động trên những nền tảng giao tiếp trực tuyến.
Năm 2015, trong một cuộc bầu cử, Nhậm Khánh Sinh được chọn làm bí thư mới của làng.
Hiện làng Đinh Lâu có 326 hộ gia đình nhưng có tới hơn 300 chiếc ô tô. Các con đường chính trong làng đã được mở rộng từ 4 mét đến 9 mét. Những vấn đề giáo dục, y tế, giao thông cũng dần được cải thiện. Nhiều khách sạn mọc lên bên cạnh công viên xanh tươi.
Trong năm 2017, hơn 92% dân làng đã tham gia vào ngành công nghiệp thương mại điện tử. Doanh thu hàng năm của làng đạt khoảng 400 triệu nhân dân tệ (1.300 tỷ đồng). Trang phục biểu diễn và trang phục múa được sản xuất ở đây chiếm 70% thị phần trên trang thương mại điện tử của Alibaba. Ảnh hưởng của nó thậm chí lan sang cả Malaysia, Singapore, Mỹ và các thị trường quốc tế khác.
Khánh Sinh tin rằng lợi nhuận từ các sản phẩm cũ sẽ giảm dần, nhưng nhu cầu về sản phẩm mới sẽ xuất hiện. Ông đang hướng tới việc kinh doanh các sản phẩm kiểu mới như trang phục cho vật nuôi, quần áo bóng đá...
"Trong thời đại Internet, chúng ta phải làm cho sản phẩm của mình tốt hơn, với các chứng nhận về chất lượng, quyền sở hữu trí tuệ, quyền thiết kế, nếu không tất cả sẽ bị đào thải", ông chia sẻ.