Các hãng máy ảnh khó có thể chế tạo 100% phụ kiện cho mình. Ảnh: Shutterbug. |
Nếu đã từng phải chuẩn bị một bữa tiệc tối trong khi bếp nhà không đủ phục vụ tất cả các món ăn, chắc hẳn có lúc bạn sẽ phải lựa chọn nên nhờ người giao hàng tận nhà, hay nấu nhờ bếp hàng xóm, hay đi mua đồ ăn nhanh tại cửa hàng.
Các hãng máy ảnh cũng thường phải đối mặt với những lựa chọn tương tự khi họ lên kế hoạch cho các dòng ống kính máy ảnh của mình. Và thực tế là cả những hãng máy ảnh hàng đầu cũng khó có thể chế tạo 100% phụ kiện và ống kính cho mình. Và họ bắt đầu công cuộc thuê ngoài (hay outsourcing) với một vài cách thức khác nhau. Tất cả chỉ nhắm tới một mục đích cuối cùng - một ống kính với tên của họ in lên trên chứ không phải nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) nào hết.
Nói về ống kính, nôm na người giao hàng tận nhà là một công ty sản xuất ống kính của riêng họ và cung cấp cho các hãng máy ảnh khác nhau (như Tamron, Sigma). Bạn sẽ thấy dường như các ống kính đều tương tự nhau nhưng mang những mác khác nhau. Sự nghi ngại này có thể không đúng 100%. Giống như bạn có thể yêu cầu người giao hàng thay thế một công thức, như dùng ít muối hơn, thay gia vị này bằng gia vị kia chẳng hạn. Ống kính cũng vậy, ra lò từ cùng một nhà máy nhưng với các tên khác nhau sẽ hoạt động khác nhau bởi lẽ chúng khác biệt ở một số thành phần và thiết kế.
Nếu các hãng máy ảnh chọn phương thức nhờ bếp hàng xóm, họ sẽ đưa cho hãng thứ ba thông số kỹ thuật sản xuất ống kính của họ, như việc bạn giao công thức làm bánh và thành phần làm bánh cho người hàng xóm vậy. Các hãng máy ảnh có thể cung cấp một số hay toàn bộ bộ phận hoặc cũng có thể không. Thường họ còn gửi kỹ sư cầm sơ đồ đến để đảm bảo mọi thứ được theo một cách chính xác. Việc này cũng giống như việc bạn nhờ người hàng xóm rán gà bằng chảo của họ trong khi bạn đang nấu thịt, và vì gà và công thức là của bạn, nên mặc dù bạn không trực tiếp nấu nó, bạn vẫn có thể gọi món gà này là của bạn vậy.
Người hàng xóm, hay công ty sản xuất ống kính trong trường hợp này, làm ra sản phẩm theo các thông số của hãng máy ảnh đã đưa. Bởi vì hãng máy ảnh là người thiết kế cấu tạo thấu kính và sở hữu bản mô tả kỹ thuật, và có thể còn sản xuất một vài bộ phận cấu thành nữa, nên họ vẫn coi ống kính này là sản phẩm của họ. Và họ lại có thể sử dụng nhiều nhà máy sản xuất thuê. Mặc dù đây không phải là một trường hợp thông dụng, nhưng đã từng xảy ra trường hợp hãng máy ảnh phải thay đổi nhà sản xuất OEM vì rất nhiều lý do, bao gồm cả việc để tiết kiệm chi phí. Chính vì lý do này mà series số trên ống kính thường cho biết nhà máy sản xuất gốc của ống kính nằm ở đâu. Vấn đề là bạn cần phải biết mã code của mỗi dãy số series biểu thị cho cái gì.
Ống kính "cắt giảm chi phí" xuất hiện dưới nhiều dạng. Ảnh: Bdimitrov. |
Những ống kính thuộc dạng cắt giảm chi phí thường xuất hiện dưới rất nhiều dạng sau khi một ống kính xịn đã ra mắt thị trường khoảng hơn một năm. Các ống kính này tương tự hoặc thậm chí y hệt về thông số cơ hợc, nhưng được sản xuất với những chất liệu rẻ tiền hơn. Trong hầu hết trường hợp các bộ phận bên trong thường được làm rẻ đi. Một bánh răng có tuổi thọ 5 triệu vòng quay có thể bị thay thế bằng một bánh chỉ cần chịu được hơn nửa triệu vòng để tiết kiệm vài đồng. Hay vòng tiếp xúc ống kính có thể được thay từ thép sáng nhựa. Mặc dù có thể bị đổ là hà tiện, nhưng thử cộng tất cả các thay thế nhỏ lẻ này lại rồi nhân với số lượng khoảng 200.000 ống kính, bạn sẽ thấy con số tiết kiệm được cũng không hề nhỏ.
Đôi khi hãng máy ảnh đơn thuần chỉ cố gắng lấp chỗ trống trong dòng ống kính của họ chứ không có ý định đầu tư thực sự cho một mảng ống kính nào đó. Việc này cũng tương tự như mua thức ăn nhanh. Với đúng mô hình như vậy, bạn mua một con gà đã được chế biến và không cần phải làm gì hoặc cũng chỉ cần phải làm rất ít. Một số nhà sản xuất ống kính OEM sản xuất ra cùng một ống kính, cùng một cấu hình nhưng cho nhiều hãng máy ảnh khác nhau. Sự khác nhau duy nhất chỉ là cái hộp, tên và số series.
Và đây là những gì mà có lẽ là bạn không bao giờ nghĩ tới. Đó là dù hầu hết những ống kính trong bài này nói về DSLR nhưng nó cũng đúng với cả các ống kính dành cho máy ảnh bỏ túi. Bạn có bao giờ thực sự nghĩ rằng các hãng máy ảnh bỏ túi tự sản xuất ống kính của riêng họ? Nên nhớ rằng các nhà sản xuất chuyên về ống kính có thể sản xuất những sản phẩm tốt hơn với giá rẻ hơn, vì tựu trung lại người ta chỉ quan tâm vào hai yếu tố: rẻ hơn và ảnh vẫn nét.
Vậy bạn, với tư cách là một tay máy DSLR, sẽ lựa chọn thế nào giữa việc mua một ống kính cùng hãng với máy ảnh của mình hay chọn các hãng thứ ba như Phoenix, Quantaray, Sigma, Tamron, hay Tokina?
Trong rất nhiều trường hợp và ở rất nhiều ứng dụng, bạn sẽ khó mà thấy tổng thể sự khác biệt trong bức ảnh bạn chụp. Các nhà sản xuất ống kính để sống sót trong một thị trường nhiếp ảnh đầy khó tính đều phải sản xuất ra những sản phẩm chất lượng đỉnh cao. Có thể có vấn đề khác biệt về cấu hình như tốc độ lấy nét, độ chắc tay khi cầm nhưng nếu như bạn so sánh trung tâm bức ảnh ở độ phóng nguyên gốc 100%, bạn sẽ thấy chúng giống nhau hơn là khác nhau. Tuy nhiên, cần phải lưu ý, việc so sánh này chỉ đúng với những ống kính thông số giống nhau và giá cả tương tự nhau, chứ không thể nào đem so sánh một ống 70 - 210 mm giá khoảng 119 USD với một ống Canon IS f/2,8 L có giá đắt hơn gấp 10 lần.
Thà mua ống rẻ tiền và một ống converter còn để dành số tiền thừa mà mua các ống khác. Ảnh: Komar. |
Vì thế, nếu như muốn có một ống kính để dùng hàng ngày, hay ít nhất hàng tuần, thì hãy cố đầu tư một ống kính đẳng cấp. Nhưng nếu như một ống kính mà bạn chỉ dùng một, hai lần trong một năm, như ống 400 mm chẳng hạn, với số tiền khổng lồ này, thà mua một ống rẻ tiền và một ống converter, còn để dành số tiền thừa mua thêm các ống kính khác.
Và nên nhớ rằng, trước khi coi thường một ai đó mà chụp ảnh với một ống kính với một thương hiệu X vớ vẩn nào đó, nên biết rằng điều quan trọng là anh ta hoàn toàn thỏa mãn với chất lượng hình ảnh mà ống kính đó mang lại. Hơn nữa, biết đâu cái ống kính rẻ tiền kia lại chẳng ra lò từ cùng một nhà máy với cái ống đắt tiền mà bạn đang dùng! Với số tiền dành dụm được nhờ mua ống kính rẻ, anh ta còn có thể mua thêm được một thân máy thứ hai. Ai biết được trong trường hợp này ai tiêu tiền thông minh hơn ai!
Nguyễn Hà (theo Shutterbug)